اگر املا آسان است؛ خوب بگذارید فرزندتان از شما املا بگیرد!
پیش درآمد: قبلاً به آموزش املا پرداخته‌ایم و در رادیو یادگیری املای آموزشی را به عنوان یکی از روشهای کارامد آموزش املاء معرفی نموده‌ایم. در اینجا می‌خواهیم روش مؤثر دیگری را جهت آموزش املا معرفی کنیم.
پیش نوشت یک: قبلاً آنچه می‌آید ماحصل تجارب عملی نویسنده در کلاس‌های درس و مراکز یادگیری (آموزش انفرادی) است. و به استناد تجربه و با توجه به اثربخشی و نتایج حاصله آن را قبول دارم و آن را توصیه می‌کنم.
این روش آموزشی که می‌خواهیم به معرفی آن بپردازیم “کودکِ املا گیر” یا “فرزندِ املا گیر” نام دارد. شما راحت باشید و اگر خواستید نام دوست‌داشتنی‌تری بر آن بگذارید!
ـ فرزندِ املا گیر: در این روش جای معلم یا آموزگار یا پدر و مادر با دانش‌آموز یا کودک عوض می‌شود و کودک از ما املا می‌گیرد و ما نقش دانش‌آموز و کودک را بازی می‌کنیم. فکر کنم همین جابجایی و بازی نقش‌ها برای چند جلسه طراوتی به ارمغان خواهد داشت که ارزش آزمودن داشته باشد.
شروع کار: به کودک خویش می‌گوییم: “حال این بار می‌خواهم تو از من املا بگیری و من بنویسم.”
کودک ذوق می‌کند و شروع می‌کند: ما هم مداد یا ماژیک به دست شروع به نوشتن می‌کنیم. به همین سادگی!
البته به همین سادگی‌ها هم نیست؛ ظرافتهایی در اجرا و تکنیکهایی در عمل بایستی به کار رود که با هدایت روند املا، به یادگیری غیر مستقیم و تقویت مهارت املا نویسی وی بیانجامد.
ـ هنگام نوشتن به شیوه‌ی خواندن متن کودک دقت کنید. اگر در خواندن مشکل دارد از وی بخواهید متن آسانی را که بلد است بخواند یا متنی را که چند دقیقه قبل روانخوانی کرده است.
ـ از شیوه‌ی بیان و خواندن کودک می‌شود فهمید که کودک چگونه دوست دارد متن را برایش بخوانید. همچنین اگر اشتباه خواند یا سریع خواند شما با درخواستی دوباره یا پرسشی وی را به بازخوانی متن تشویق کنید.
ـ با توجه به سطح توانایی و مهارت کودک شما در املا نویسی هنگام نوشتن شما نیز نقش کودک را بازی کنید و کلمه‌هایی را اشتباه بنویسید. نقطه کم بگذارید. دندانه اضافی بگذارید و حرفی را حذف نمایید. توجه داشته باشید در این بخش تکنیک اصلی توجه به وضعیت فعلی کودک شماست. (و به نوعی بازآموزی موراد خاص املایی را به همراه دارد.) اگر کودک نمی‌تواند اشتباهات املایی خیلی جزئی و ریز را تشخیص دهد در چند سطر اولی از این‌گونه اشتباهات عمدی خودداری فرمایید.
ـ اگر در تشخیص اشتباه بودن کلمه‌ای احساس می‌کنید، کودک آن را تشخیص نمی‌دهد و هنگام آموزش و یادگیری هم به سختی می‌تواند آن را بنویسد؛ دیگر لازم نیست آن را اشتباه بنویسید؛ بلکه با تانی و تاکید و اگر هم نیاز شد؛ با صدا کشی و بخش خوانی آن کلمه را بنویسید.
ـ برخی از کلمه‌هایی را که کودک در املاهای قبلی اشتباه برای اشتباه نوشتن توسط شما گزینه‌ی مناسبی است. ولی همواره همان اشتباه قبلی کودک را تکرار نکنید مثلا در کلمه ” خطرناکی” اگر کودک شما حرف “خ” را “ج” نوشته است شما “خ” را “چ” بنویسید یا “ط” را “ت” بنویسید “چترناکی!” هدف درگیر نمودن کودک و بالابردن انگیزه‌ی کودک و در نتیجه جلب توجه و تمرکز وی بر روند املا گیری است.
ـ از دیگر فواید این روش این است؛ چون کودک خود را در مقام ارزیاب می‌بیند با دقت بیشتری و مشارکت بیشتری در این بازی شرکت می‌کند و قطعا در چنین شرایطی یادگیری بهتر و بیشتری اتفاق خواهد افتاد.
ـ هیجان حاصل از تنوع در روش کار باعث خوشحالی کودک و ایجاد یک حس خوب می‌شود؛ یک حسِ خوب نسبت به آموزش و املا، چیزی که این روزها در آموزش به ندرت تجربه‌اش می‌کنیم.
ـ بازی کودک و ایفای نقش معلّمی منجر به افزایش مهارتهای ارتباطی و کلامی وی می‌گردد. هنگام اجرای این فعالیت و روش آموزشی، مواردی را به وی یادآوری نمایید مثلاً از وی بخواهید که تشویقتان کند و املایتان را ارزیابی کند. بپرسید؟ تشویقم نمی‌کنی؟ ببینید نوع تشویق کودک چگونه است آیا صرفا از شما تقلید می‌کند؛ یا می‌تواند خلاقیتی در آن به خرج دهد مثلاً جایزه‌ای به شما بدهد که شما انتظارش را ندارید! شاید جایزه‌اش بخواهد؛ شما را به شهر بازی ببرد!
پس نوشت: شما چه تجربه‌ای از اجرای این نوع روش آموزشی دارید؟ این سؤالی است که همواره دوست دارم از مخاطبان بپرسم تابدین وسیله تجربیات خویش را با هم به اشتراک بگذاریم. پس منتظر شما هستیم!
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.