قبل از هر چیز: به اشتراک گذاری دانش و تجارب، همواره یکی از کارهای دوست داشتنی است؛ وقتی هم از روش، راهبرد و فعالیتی در قالب تجربه، صحبتی می‌رود و بازنشر می‌شود؛ مطمئناً نقد بر آن وارد است. در مقام دفاع از تجارب می‌توان به این مورد بسنده کرد که از پشتوانه‌ی تجربی برخوردارند؛ فقط همین!
جدول نشانه‌های فارسی یا جدول الفبای فارسی یکی از ملزومات کلاس اوّل و دوم ابتدایی است. همواره ما معلمیّن پایه‌ی اوّل سعی داریم به بهترین شیوه و با بهترین کیفیت و جهت اثربخشی بیشتر، متناسب با کلاس درس خویش، جدول الفبا رل طراحی نماییم یا اگر فرصت چندان و احتمالاً حوصله‌ی زیادی نداشته باشیم از جدول‌های چاپ شده یا جدول سال گذشته‌ی همکاران استفاده خواهیم کرد.
حال می‌خواهیم با اشاره به استادنداردهای پیشنهادی در طراحی، تهیه و انتشار جدول نشانه‌های فارسی یا الفبای فارسی اشاره‌ای داشته باشیم.
نکات پیشنهادی در طراحی و نصب جدول نشانه‌ها (الفبای فارسی):
- ـ حدالامکان خودتان به همراه دانش‌آموزان کلاس به صورت آهسته و پیوسته در طی فرایند زمان تدریس به طراحی جدول الفبا اقدام نمایید. حتماً قبول دارید؛ جدول‌های منتشر شده‌ی بازاری بیشتر وقت‌ها هدف‌های مورد نظر شما را برآورده نمی‌کنند. مشارکت کودکان بی شک تاثیرگذاری بیشتری را به همراه خواهد داشت.
- ـ تا می‌توانید از جدول الفبای قدیمی سال گذشته استفاده نکنید. گرد و غباری که روی آن نشسته، تکه‌هایی از آن پاره شده، رنگی به روی آن نمانده و خیلی از دلایل دیگر پشتوانه‌ی این بند است. حتی ممکن است اولیای خانه و مدرسه هم احساس کنند که شما حوصله‌ی چندانی برای تدریس و تهیه‌ی محتوای لازم را ندارید!
- ـ اگر امسال به طور فرض پنجمین یا هشتمین سال تدریس شماست و شما همواره یک نوع طراحی داشته‌اید و از یک روش استفاده کرده‌اید؛ بی شک با همین دست فرمان پیش بروید؛ مخترع خوبی نخواهید شد! تغییر روش و شیوه‌ی نصب و طراحی تاثیرگذار است. کمی منعطف باشید! امسال به شکل ردیفی (در یک قطار)، دایره‌ای نشانه‌ها را بنویسید.
- ـ مادامی که نشانه‌ای را تدریس نکرده‌اید از آن نشانه پرده‌برداری نکنید. هر چند بعضی نظرشان بر این است که بگذار بچه‌ها همه‌ی حروف را جلو چشم داشته باشند.
- ـ اگر خودتان جدول نشانه‌ها را طراحی می‌کنید؛ لطفاً به نقش و زمینه توجه داشته باشید. در زمینه‌ی سفید از رنگ تیره استفاده کنید. از کاغذهای خیلی پر رنگ و شلوغ استفاده نکنید.
- ـ لطفاً دور و بر کار خود را شلوغ نکنید؛ بعضی از تابلوهای نشانه‌ها را که می‌بینید احساس می‌کنید جهت فعالیت درس علوم، باغ وحشی روی دیوار یا کلکسیونی از گل و گیاه طراحی شده است! توجّه داشته باشید هدف از جدول الفبا را فراموش نکنید. هدف شناخت و آشنایی با حروف، در دید‌رس بودن حروف مد نظر است نه باغ آلبالو و جنگل پر از شیر و تفنگ و هزاران تصویر دیگر!
- ـ محل نصب جلو دید دانش‌آموزان باشد؛ اگر به صورت مجزا هر نشانه را در یک کارت طراحی کرده‌اید؛ لطفاً تمام کلاس را با نشانه‌ها نپوشانید. ترجیحاً مسیر مناسبی را انتخاب کنید.
- ـ اگر از روپوش‌های نایلونی یا تلق‌های شفاف استفاده می‌کنید؛ مواظب باشید که نور مانعی جهت دید بچه‌ها نباشد؛ به گونه‌ای که به علت بازتاب نور قسمتی را سفید ببینند.
- ـ طراحی انواع جدول الفبا پیشنهاد خوب ی است. یک جدول کوچک به صورت کارتی کاغذی جهت نصب در انتهای کتاب یا دفتر کودک، یک جدول در قالب کاغذ آسه جهت نصب در خانه (به ویژه برای دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری) پیشنهاد می‌شود.
- ـ به غیر جدول کلاس، نمونه یا نمونه‌های دیگری هم طراحی کنید. بعضی از بچّه‌ها هیچ گاه دستشان به آن نشانه که بالای کلاس نزدیک سقف نصب کرده‌اید نخواد خورد و در حسرت لمس آن خواهند ماند. نمونه‌های دیگری دم دست داشته باشید تا کودکان با آن ور بروند و حتی اگر دوست داشتند رنگ بزنند و یا حتی آن را پاره کنند.
- ـ اگر دستی می‌نویسید رعایت خط تحریری لازم است اگر هم تایپ می‌کنید از فونت ام جی فراز یا بی کودک استفاده کنید. تا فونت منطبق با نویسه‌های داخل کتاب باشد. هر چند که آموزش و پرورش فونت‌های کتاب درسی را ظاهراً قرنطینه نموده است یا در اختیار ندارد.
- ـ سایز نوشتار شما بایستی کاملاً از ته کلاس قابل خواندن باشد. ریز ننویسید. ترجیحاً زیاد رنگارنگ ننویسید. (استفاده از رنگ قرمز جهت مصوت‌ها و آبی جهت صامت‌ها توصیه می‌شود. (جهت مطابقت با محتوای موجود در کتاب درسی). در صورت تایپ از سایز 200 به بالا استفاده کنید.
- ـ از حروف چند شکلی به ویژه چهار شکلی‌ها جهت معیار اندازه‌ی طول و عرض کارت‌ها استفاده کنید. تا مجبور نباشید سایز بعضی از حروف را کوچک بگیرید یا کارت‌ها را کوچکتر کنید.
- از جستجو در منابع مکتوب وآنلاین غافل نشوید هم چنان که حالا به این پست رسیده‌اید؛ قطعاً با پیگیری بیشتر محتوای متفاوت‌تر و چه بسا بهتری خواهید یافت.
- لازم نیست در فصول امتحانی و هنگام ارزیابی‌ها روی نشانه‌ها را بپوشانید؛ شاگردی که از میان 32 نشانه و آن همه شکل اول و غیر اول و آخر و غیر آخر می‌تواند به سرعت حرف مورد نظر را بیابد و بنویسد؛ جایزه‌اش این است که اجازه داشته باشد به آن‌ها نگاه کند!
- از یک چوب اشاره آویز کنار جدول استفاده کنید (لطفاً فقط چوب اشاره باشد و وظیفه‌ی دیگری مانند نوازش دادن دست بچه‌ها را بهش نسپارید!)
- کمی خلاقیت همواره ضرر ندارد! خلّاق باشید می‌توانید حروف و نشانه‌ها را تو خالی یا برجسته بسازید. گه گاهی نشانه‌های تو خالی طراحی کنید و در اختیار بچه‌ها قراردهید تا رنگ‌آمیزی کنند.
- خلاق‌تر هم که باشید استفاده از یک صفحه کلید شکسته هم جواب می‌دهد. روی هر دکمه یک حرف بنویسید و به بچه‌ها بدهید که کنار هم آن‌ها را بچینند و بخوانند.
این مواردی بود که می‌تواند در طراحی و تهیه‌ی یک جدول الفبا کمک‌رسان باشد. امیدوارم برایت کاربردی باشد و یک جدول عالی را در کلاست ببینم. دوست داشتی از طریق تلگرام تصویرش را با تاریادی‌ها به اشتراک بگذار.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.